Het broedseizoen komt er weer aan. Dit betekent dat wij in de periode van 15 maart tot en met 15 juli geen werkzaamheden uit zullen voeren op plaatsen waar een vogelnest/broedende vogels zijn aangetroffen.
Om wat meer te leren over dit seizoen, wat ieder jaar terugkeert, hebben wij vogelexpert en ecoloog Thomas van der Es gevraagd om een stukje voor ons te schrijven.
Broedende vogels
Het voorjaar krijgt wat extra sfeer door de aanwezigheid van zingende vogels. Dat vogels in de lente hun zangkunsten laten horen is niet voor niks. Juist in deze periode zoeken vogels een eigen plekje voor het belangrijkste moment van het jaar, hun broedseizoen.
Broedende vogels zijn in Nederland bij wet beschermd. Vroeger had je hiervoor de Flora & Faunawet, tegenwoordig zijn deze wetten ondergebracht in de Omgevingswet.
In het broedseizoen zijn vogels het kwetsbaarst. Het groot brengen van jongen is essentieel voor hun voortbestaan. Kap- en snoeiwerkzaamheden in het voorjaar zijn onverstandig, want er bestaat groot aannemelijk risico dat je dat daarmee een vogel op het nest met eieren verstoord. Merels, zanglijsters, heggemussen en roodborsten kunnen zomaar in tuin of plantsoen voorkomen. Ze kunnen prachtig zingen trouwens.
Probeer hierop te plannen, zeker vanaf 1 maart zijn er nest(bouwende) of broedende vogels te verwachten in struiken, bomen en bosschages. Vanaf eind juni tot juli zullen de plekken weer ‘broedvrij’ zijn. Al heb je die zekerheid eigenlijk pas vanaf augustus.
In en rondom bebouwing kun je denken aan huismussen en gierzwaluwen. Beide soorten zijn steeds zeldzamer geworden in Nederland. Ze broeden in kolonieverband, dus dat betekend bij elkaar in de buurt. Die nestplaatsen zijn essentieel van de soorten in stedelijk of bebouwd gebied. Nesten van gierzwaluwen en huismussen zijn ook beschermd als er geen eieren in liggen, ze zijn jaarrond beschermd.
Gierzwaluwen zitten nu nog in Afrika, maar ze komen richting eind april weer naar Nederland. Het is bijna niet voor te stellen, maar het enige moment dat de gierzwaluw stil zit is broedend op eieren in of nabij een woning. De rest van zijn leven brengt hij vliegend door. Zelfs ‘s nachts zweven ze op grote hoogte in een soort van half slaap.
Het is trouwens wel mogelijk om een beetje te sturen. Als je vooraf bij een verbouwing of gewoon omdat je vogels wilt helpen een nestplaats aanbied is de kans veel kleiner dat ze op een ‘ongewenste’ locatie gaan broeden. Zo zijn er prachtige voorbeelden van natuur inclusieve dakpannen, nestkasten en dergelijke die vaak tot broedsucces leiden.
Voor meer informatie over de Omgevingswet; https://www.rvo.nl/sites/default/files/2021/04/Lijst-jaarrond-beschermde-vogelnesten.pdf